Friday, October 28, 2011

АРСЛАНГИЙН УДИРДСАН ХОНИНЫ АРМИ

Араатны хаан арслан байгалийн гамшгийн улмаас ижил сүргээ алдаж нутагтаа ганцаар үлджээ. Гэтэл нэгэн өдөр бас л байгалийн гамшгаас зугатсан хонин сүрэг тэдний нутагт иржээ. Ижил сүргээсээ ганцаар хоцорсон арслан өнөөх хонин сүргийг хөөж туулгүй, харин ч  ижилдэн дасаж, төрсөн нутагтаа эвтэй найртай амьдрах болжээ. Арслангийн сэтгэл зүй, зан авир, хүсэл мөрөөдөл нь хониныхоос тэс өөр учир хонин сүргийг удирдана гэдэг маш бэрхшээлтэй байлаа. Гэвч удалгүй арслан хонинуудын хувьд хамгийн сайн удирдагч, анд нөхөр, жолоодогч нь болж чаджээ. 
Олон жил өнгөрөхөд  арслан хонин сүрэгт хүч чадлаа гайхуулж байсан удаа байсангүй. Тэрээр байгалиас заяасан их хүч чадлаа  эрх мэдлээ тогтоох, өөрийгөө хүндлүүлэх, эсвэл  эзэн хаан гэдгээ сануулах харуулах гэж ашигладаггүй байлаа. Арслан нэг л архирахад хонинууд түүний өмнө сөхрөн эрхшээлд нь бүрэн орох нь мэдээж байсан ч тэр өөрт заясан хүч чадлаа хонинуудыг эрхшээлдээ оруулан захирахад ашигласангүй. Тэгсэн тэгээгүй арслангийн тэр их хүч, уужим саруул ухаан, эх нутгаа гэсэн сэтгэл, бусдыг дагуулах, жолоодох авъяас, чадлыг нь хонин сүргийн нөхөд нь өөрийн эрхгүй бишрэн  хүндэтгэдэг болжээ. Харин хонин сүргийг хамгаалах, хатуу ширүүн байгалийн үзэгдэлтэй тэмцэх болоход хонинуудын найдвартай хамаалагч, өмөг түшиг нь болж,  тэднийхээ төлөө бүхий л хүч чадлаа гарган тэмцэнэ. Ийнхүү хонин сүрэг Арслан удирдагч, хамгаалагчтайгаа тэр нутагт олон жил сайхан амьдарчээ.
Гэтэл дахиад л байгалийн ган гачиг болж, зэргэлдээх нутгаас арслангийн сүрэг нүүдэллэн иржээ. Тэд нутгийнх нь зах руу орж ирүүтээ л дайралдсан бүхнээ сүйтгэн дайсагнаж эхэлжээ. Хонинууд айн дагжин чичэрч Арслан удирдагч дээрээ ирээд бид энэ нутгаас зугатлаа. Та бидэнтэй явахуу гэжээ. Гэтэл Арслан “Би нутгаа хаяад зугатахгүй, бас сайхан нөхдөө, та нарыгаа алдмааргүй байна.   Хамтдаа тэмцэцгээе. Та нар миний хүч чадалд итгэдэг бол би та нарыг удирдан тэр харийн нутгийн арслангийн армитай тулалдахад бэлэн байна" гэжээ. Хонин сүрэг ч зөвшөөрч Арслан удирдагчийнхаа удирдлагаар харийн нутгийн Арслангийн армийн эсрэг олон жил суурьшсан газар нутгаа хамгаалан  тулаанд оржээ. 
Хэдэн өдөр, хэдэн шөнө тулалдсаны эцэст арслангийн удирдсан хонины арми  ялж, эх нутагтаа амар тайвныг эргүүлэн авчирчээ.

Tuesday, October 4, 2011

Өглөө эртлэн босч өдрийн нэг амьдрал эхэллээ
Өнөөдрийн энэ өдөр өөдрөг үзлээр эхэллээ
Амьдрал гэдэг агуу зүйл
Алдаа гэдэг байдаг л зүйл
Зовлон жаргал ээлжилсэн энэ орчлонд
Золтой бидний амьдрал цэцэглэж л явна даа.

Амьдралын төлөөх эрч хүчээр дүүрэн урагшаа.
Ганчимэг, Энхчимэг /Засагт Хаан дээд сургуулийн философийн ангийн оюутнууд/