Sunday, December 6, 2009

УРАН ШУВУУНЫ АМЬДРАЛ-3

Үргэлжлэл:
Гэтэл нэгэн өдөр Уран шувууны хүндэлж хайрлаж явдаг нэгэн мэргэн настан таарчээ. Тэр 2 нилээн хуучилсны эцэст Уран шувуу та надад нэг зүйлд хариулж өгөөч "Алдаа гэж юу вэ" гэж мэргэнээс асууж гэнэ. Мэргэн хариуд нь Алдаа гэдгийг чи өөрөө бодож ол. Харин тэнэг хүн өөрийнхөө алдаан дээр ухаантай хүн бүсдын алдаан дээр суралцдаг юм даа" гэжээ.

Wednesday, November 25, 2009

УРАН ШУВУУНЫ АМЬДРАЛ-2

Үргэлжлэл.
Нэгэнт алдсан мөрөөдлөө эргүүлэн олох уран шувуунд тийм ч амар байсангүй. Гэвч бэрхшээл болгоныг даван туулж “Амьдрал”-ын бэлэглэсэн “Итгэл найдвар”-аа алдахгүйн тулд бүхий л чадлаараа зуурч байв. Заримдаа ч шантраад бүхнийг орхиод явахад бэлэн л байлаа. Харин тэгэхдээ чухам ямар зүйл нь бэрхшээл болоод байгааг ялгаж салгах гэж хичээсээр заримдаа өөрийгөө ч ойлгохгүй байгаа юм шиг санагдах үе уран шувуунд олон. Мөрөөдлөө хайж олох хүнд бэрх замыг туулах явцад нэгэн сайн андтай болжээ. Сонирхолтой нь Тэдний зорилго, хүсэл, үнэт зүйл нэг. Гэхдээ ялгаатай нь очих газар нэг ч тэд ямагт ӨӨР ӨӨР ЗАМ СОНГОНО. . . Энэ л хамгийн том бэрхшээл байжээ гэдгийг Уран шувуу хожим нь ойлгожээ.

Tuesday, November 10, 2009

УРАН ШУВУУНЫ АМЬДРАЛ


Бурхан уран шувуунд ухаангүй дурлажээ. Тэгээд хайр сэтгэлээ янз бүрээр илэрхийлж, уран яруу шүлэг түм бумыг зохиож, ертөнцийн хамгийн сайхан цэцэгсийг илгээж, гоёмсог тансаг бүх зүйлийг бэлэглэжээ. Нарны сайхан цацрагаар уран шувууны уруулыг илбэж, тэнгэрийн өнгөөр мэлмийг нь баясгаж, анхны бороо, анхны цасыг түүнд л зориулж, яруу сайхан бүхнээр өглөө бүр сэтгэлийг нь мялаана. Уран шувуу хаана байна тэнд солонгын өнгө туяарч, тэнд өнгө өнгийн цэцэг дэлбээлж, инээмсэглэхэд нь ертөнц тэр чигээрээ даган баясна.
Гэвч уран шувуу бурханыг тоохгүй л байлаа. Тэрээр уучлаарай би “Амьдрал”-д дэндүү хайртай. Сайхан хайраасаа урваж чадахгүй нь дээ гэдэг байжээ. Бурхан уран шувууг “Амьдрал”-аас залхаж, дургүй болоод нэг л өдөр өөр рүү нь ирнэ дээ гэж тэвчээртэй хүлээж, бас янз бүрийн арга хэрэглэсээр л. Гэвч бурхан угаасаа өөрөө сайхан сэтгэлтэй тул тэр арга нь “Амьдрал”-ыг улам сайхан болгож, уран шувуу “Амьдрал” хоёрын халуун хайр улам лавширсаар байлаа.
Тэгсэн нэг өдөр уран шувуу бурханаас хоёулаа мөрийцэх уу гэжээ. Намайг хамгийн хэцүү ертөнцөд амьдруулаач би бүгдийг чадна, бүгдийг даван туулна. Хэрвээ чадахгүй бол би чамд өөрийгөө өгөе гэжээ. Тэгэхээр нь бурхан бодож бодож, дээрэмчдийн ертөнц рүү уран шувууг илгээжээ. Түүнийг дээрэмчдийн ертөнцөд хөл тавив уу үгүй юу дээрэмчид ар араасаа ирээд л мөнгө, хувцас, эд хогшил, эрүүл мэнд, залуу нас гээд л авч болох бүх зүйлийг нь авчээ. Гэвч уран шувуу “Амьдрал”-аас уйдсангүй. Алдсан бүхнээ дахин олж, өөдрөг сэтгэлээр тэмцсээр. Зарим зүйлийг нь дээрэмчид бүр авч ч чадахгүй байлаа. Ингээд уран шувуу “Амьдрал”-хоёрын хайр урт удаан хугацаанд үргэлжилжээ. Гэтэл нэгэн удаа дээрэмчид уран шувуунаас “МӨРӨӨДӨЛ”-ийг нь хулгайлжээ. “МӨРӨӨДӨЛ”-гүй болсон уран шувуу удалгүй бүх зүйлээ алдаж эхлэв. “Амьдрал” хайртыгаа аврах гэж аз жаргалтай байсан мөчүүдээ буцааж, дутуу хүтүү зүйлгүй байлгах гэж бүхий л аргаа хэрэглэсэн боловч тусыг эс олов гэнэ. Дурлалт бүсгүй нь нүдэн дээр нь өдрөөс өдөрт уруудаж байгааг Бурхан хараад тэвчиж чадсангүй. “Би чинийxээ нэг хүслийг биелүүлье, xарин “МӨРӨӨДӨЛ”-ийг чинь эргүүлж өгч чадахгүй шүү” гэжээ. Гэвч уран шувуу сонсохыг ч хүсэхгүй байв. Tэрээр дээрэмчдийн ертөнцийн хатуу хүтүүг давж туулсан тэр бүх хүч чадал, сэтгэлийн тэнхээ, хайр, зүрх сэтгэлээ бүгдийг алдахад хүрээд байлаа. Эцэст нь бүх зүйлээс шантарч зугатахаар шийджээ. Бурхан “Би чамайг өөртөө авахын тулд бүх зүйлийг чинь авлаа. Гэхдээ энэ миний хайр биш байжээ. Чамайгаа би авах биш алджээ. Одоо нэг л зүйл би чамд өгч чадна” гэхэд “Амьдрал” бас “Би чамдаа нэг зүйл бэлэглэе, зугатахдаа аваад яв даа” гэжээ. Уран шувуу “Үгүй ээ дээ. Тэр чинь надад хэрэггүй. Дэндүү хүнд бол холын замд би даахгүй, дэндүү гоё бол би арчилж чадахгүй, хамгийн гол нь зугатаад хаа хүрэхээ ч би мэдэхгүй, тэр тухай бодохоос ч ядарч, шантарч байнагэжээ. Нөгөө хоёр нь ятгаад л байж, ятгаад л байж, за яахав надад ялгаагүй. Tа хоёрын бэлгийг аваад явья даа гэжээ. Ингээд бурхан уран шувуунд “УРАМ” хайрлаж, харин “Амьдрал” түүнд “ИТГЭЛ НАЙДВАР” бэлэглэжээ.
Энэ эрхэм бэлгийг аваад уран шувуу зугатаж чадсангүй. Бурханы хайрласан “УРАМ”-аар хоол хийж, “ИТГЭЛ НАЙДВАР”-аар жигүүр хийж дахин “Амьдрал”-д дурлаж, мөрөөдлийнхөө төлөө тэмцэх болжээ.

Saturday, November 7, 2009

Ойрдоо блог дээрээ яагаад юм нэмэхгүй байна аа гэж олон олон хүн надаас асуулаа. Би ч бас өөрөөсөө асуулаа. Зав болсонгүй юу. Бичих зүйл олдсонгүй юу. Үгүй ээ. Бичихээсээ айгаад байсан юм гэж дотроос минь хэн нэгэн шивнэв. Бодлоо цэгцэлж чадахгүй байсаар өөрийгөө ч олохоо байх вий дээ гэж сэтгэл минь өвдөв.

Wednesday, October 21, 2009

Блогийн гишүүн:Эрхэм хүндэт багш Ц. Бүжидмаа таньд зориулав.

А. Арман “Ээж минь хаанаас ирсэн юм бол?”

Ээж дандаа л бурханд залбирдаг. Гайхалтай нь өөрийгөө даатган залбирч байхыг хэн ч, хэзээ ч сонсоогүй. Өөртөө хайргүй амьдралдаа уйдчихсан нэгэн юм уу гэхээр үр хүүхдийнхээ төлөө хормын төдий ч эргэлзэх юмгүй биенээсээ хөл гараа таслаад өгөх нь байтугай, бусдаас өмсөж зүүснээ бүр өөрийгөө ч харамлах сөхөөгүй зүтгэнэ.
Хичнээн ч олон зовлон, зэмлэл, доромжлолыг нүдээ анин тэвчиж, хэдэн ч удаа надад гомдон уйлсан ч...Би хараагүй.
Ээж тэр л хэвээрээ. Яг л ээжийн өглөө болгон цайны дээжээ өргөн биднийг авралд нь багтаах гэж маань шивнэдэг, юу ч болж байсан царай зүс байтугай, суудал намба нь өөрчлөгддөггүй Бурхан шиг. Хэзээ ч яг л Ээж хэвээрээ. Харин бурхнаас илүү биднийг уучилж хайрлаж байгаагаа харуулна. Тэгсэн мөрт яагаад бурханд залбирдаг юм бол?
Яах гэж, яалаа гэж, ээж минь та ингэж ходоод дүүрэхгүйн зовлонд биш хүний дайтай явах эрхгүй “өлсөж цангаж” байсан ч, сүүлчийн “балга ус”-аа үр хүүхэддээ зориулдаг юм бэ?
Би таныг эмээгээс л төрсөн байх гэж бодож явсан, буруу байж. Тэгээд л тэнэг юм шиг өөрөөсөө ингэж асууж сууна.
Ээж минь та хаанаас ирсэн юм бэ?
Намайг уучлаарай.
- Яах гэж би энэ хорвоо дээр төрсөн юм...гэж гэгэлгэн насандаа гэгээхэн мөртлөө гомдмоор шохоорхолд автаад, бүтэх эс бүтэхийн торгон ирмэг дээр ээж таньдаа:
- Хэн намайг төрүүлээд өг гэж гуйсан юм бэ?...гэж гомдоллосон.
- Хүний дайтай яваа, толгойгоо дээш нь өргө, өвдсөн биш зовсон биш өөрийгөө нэг хараач, өрвийчихөөд яг л нэг хайхрах хүнгүй золбин амьтан шиг... гэж ээж тэгэхэд зэмлэсэн.
Тийм дээ, хүүгээрээ бахархдаг ээж минь хүй их орчлонгийн дайд өрөөлийг байтугай өөрийгөөн ч олохгүй бүдчиж яваа үрээ хараад өр нь зүсэгдээ биз. Өөрийгөө гоодож биш, өрөөлд намайг гоё сайхан харагдахад, үрчлээтэж яваа нүүрэнд нь хэдэн саяын алмаз эрдэнэсээс илүү их гэрэл гэгээ гялалздаг ээж минь. Гэтэл миний байж байгааг.
Аав та хоёр надад хайргүй гэж бас уйлагнасан.
- Яалаа гэж дээ, үр минь би ээж чинь шүү дээ...Ээж чинь...
Энэ үгийг би одоо л бага сага ойлгох шиг. Ээж толгойг минь илбэн санаа алдсан. Одоо намайг хэн ч, яаж ч гомдоож байсан, та нар надад хайргүй гэж хэний ч энгэрт би толгой наан мэгшиж үзээгүй явна. Дотны анд, дурлал хайрт хэн ч намайг эвийлж өрөвдсөнгүй. Эсбөгөөс би ойлгуулсангүй. Тэдэнд шаналж зовж байгаагаа харуулахыг хүссэнгүй. Аз жаргалтай явсанаа эцэс сүүлд нь ойлгодог гэх. Эргээд гишгэсэн мөрөн дээрээ инээвхийлэн зогсох тэр цагт эгэлгүй их бурхнаас ч энгүй тань руугаа гүйж очоод нэг тэврүүлмээр, энгэрт тань наалдаж уйлмаар.
- Хөөрхий минь, өчнөөн том болчихоод юу болоод уйлаад байдаг юм бэ?
- Ээж ээ би яах ёстой вэ? Цаашдаа яаж амьдрах вэ?
Зэмлэх гээд чадалгүй намайг даган мэлмэрүүлэх ээж минь нулимсаа надаас нууна. Намайг уруу татаж нялхрахгүй гэсэндээ тэр. Хайлган цаснаас ч зөөлөн нимгэн сэтгэл нь хорвоогийн жамыг сөрөхөд минь гай болуузай гээд хатуу чулуунаас бат болон хувирах. Ид шид ертөнцөд байдаг юм байжээ.
- За битгий маяглаад бай...Болж л таарна. Наад нүүр гараа угаа...Чамайг ингээд байвал ээж нь яаж амар тайван амьдрах юм...Чи дандаа өөрийгөө л гэх юм. Нэг удаа ээжийгээ яаж байгаа бол гэж бодож үзсэн үү? Боль боль...Одоо боллоо.
Зүсэр бороотой бүрэнхий үдэш шавар шавхайнд хутгалдаж хэвтээ “бяцхан амьтан”.
Угаалгын өрөөнөөс галын өрөө зүглэхэд, үрээ ядарч яваа гээд аяга шөл уулгах санаатай мах хэрчиж зогсоо жижигхэн ээжийн минь мөр нь чичирч байж билээ.
- Ээж ээ та яав?
- Өө зүгээр ээ, энэ муу сонгино хэрчихээр л ингэж нүд хорсоод байдаг юм.
Би тэр юу ч болсон уйлж мэлмэрээд байдаггүй ээжийн минь нулимсыг урсгаж чадсан аагтай сонгинонд “атаархана”.
- Ээж ээ та хаанаас ирсэн юм бэ?
- Юу? Хачин хачин юм яриад байгаарай. Энэ золиг одоо жоохон юм болохоор тэвчээргүй гэдэг нь. Бүр орон гаран болох нь...
Инээд алдаад ээжийгээ тэврэхэд, яаж ч уурлаж гомдсон байсан ч нэг их шаагисан зүсэр бороон дундуур гэрэл цагаан нар үүлсийн завсраар гараад ирэх шиг баяр баясгалан аз жаргалтай болдог. Тэр их аз жаргалтай үедээ харин ээж минь уйлдаг. Яг л нартай бороо шиг. Тийм сайхан уйлдаг. Надаас нулимсаа нуудаггүй ээ.
Ээж минь та хаанаас ирсэн юм бэ?
2009/10/21

Friday, September 25, 2009

Блогийн гишүүн: А.Арман "ЭЭЖ"

А. Арман “Ээж”
Өчигдөр миний төрсөн өдөр болов. Зүй нь төрүүлсэн өдөр гэж ээж минь найзуудтайгаа тэмдэглэмээр. Би ямар эрийн сайндаа төрсөн биш. Ядаж байхад ээждээ бэлэг авч чадсангүй. Утсаар ярьсан болоод л “халтуурдав”. Биднийг төрүүлж, өсгөх гэж зовж яваа ээжүүд, хүнийх өөрийнх гэж юу байхав.

Үр хүүхэд хүсэн тэмүүлж яваа бүсгүйчүүддээ хүсэл тань хурдхан биелж, халуун ангир зангирч, элэг дэвтэх болтугай гэж чин сэтгэлээсээ хүсэн ерөөе.

Бас буруу зөрүү зэрэг оршдог орчлонд, бурхан бэлэглэсэн амьдралыг буцааж таслах гэж байгаа бүсгүйчүүдэд хэлэх хэдэн үг байна.

Алдар нэр, алт мөнгө, авъяас чадвар, аз завшаан, аятайхан нөхөр гэж орчлонд угаасаа байдаггүй юм. Амьдрал залгуулах л хүний ч, амьтны ч жинхэнэ амьдрал юм. Та муусайн эрчүүд “хийчихээд л” алга болдог гэж хэн нэг нь тэнд өөрийгөө өмөөрнө. Бас нэг зүйл хэлмээр.

Энэ хорвоо дээр хэн ч, юунд ч буруугүй.

Ялаа хоолоо олж идэх гэж гэрт маань орж ирээд ороосон сонинд няц цохиулдаг. Тэглээ гээд бурханд бас бусдадаа гомдоллодоггүй. Боломж олдвол үр төлөө үлдээчих гэж л, хоол хайж явсан юм л даа. Бурхан, агуу ихтэй харьцуулах юм бол, бид ч гэсэн ялаа л гэсэн үг. Биднийг хэн юугаар няц цохидогыг мэдэхгүй ч, бид бас л нөгөө ялаа шиг амь амьдралаа залгуулах гэж зөвшөөрөлгүй хаалга зөндөө тогшдог.

Бусдыг буруутгаж, бусдад өөрийнхөө зовлон шаналалыг тохох нь биед амар ч, бусдыг ойлгодоггүй юмаа гэхэд өөрийгөө ойлгодог болчихвол амьдрахад нэн хялбар. Зовж болноо. Аль ч шашинд зовлонгын тухай л байдаг. Заримдаа ч зовж ханахгүй хүмүүнийг залилаж мэхлэхээ хэзээ болих юм бол, энэ шашинууд гэж зүхмээр.

Их хуралд нэр дэвшигч нар шиг, ээлж дараалаад л зовлонгоос салгана гэж зад “панаалдана”, зовлонт амьтдыг. Зовлонт амьтан энэ насандаа биш ирэх төрөлдөө жаргах гэж эцсийн зоосноосоо эгээрнэ. Эсвэл бурханы нэр барьсан буруу замын нөхдүүд замаас нь буян, өглөг, хишиг, хайрыг нь хулгайлаад, өөрсдөө гүзээлээд байна уу? Үр төл нялх амьтад өвчиндөө шаналж, эх нялхасын үүдний хүйтэн зааланд газар гудсан дээр дэмийртэлээ халуурч байхад, үүдний өрөө нь эмнэлгийн хурлын заал шиг үнэн “тансаг” лам ах нар таарах юм. Тэгээд намайг буян үйлд гэж шаардана.

Үгүй, урьд нь багш минь гэж бодож явсан бүхэн нас нэмж ухаан суухаар нэг л биш. Үхэхийнхээ өмнө бүгд ухаан суудаг гэх юм билээ. Аятайхан ажил, амьдрах гэр, албан тушаал ахидаггүй юмаа гэхэд архи уугаад байдаггүй авааль нөхөр байтугай аяга хоол ч олдохгүй өдөр хорвоод зөндөө бий, ирээдүйн ээж нар минь. Алтан ээмэг бөгжөөр арван хуруугаа “гавалж”, “шиншила”- гаа байг гэхэд шинэ оймс аваад өмсөх аргагүй үе ч таарна. Эсвэл үргэлж тийм ч байж болно. Тэглээ гээд амьдралыг харааж болохгүй, таслаж болохгүй.

Нэг явдал тохиолдсон юм, намайг жоохон байхад. Манайх Улаанхуаранд байдаг байлаа. Зэргэлдээ гудамжинд нэг навтгар хамартай ч нар шиг сайхан ааштай, хүүхэд бидэнд үргэлж “барианы” шилээр дүүрэн хүйтэн хар цай, хичнээн олуулаа байсан ч хоол хийж өгдөг, бас “цалингаа буухаар” заавал ч үгүй хатсан “яавлаг” авч өгдөг нэг эмгэн байх. Ер нь тэр хавийн бусад хөгшчүүл бол бидний “дайснууд”. Ориллоо гэнэ, усаа зөө гэнэ, битгий газар өнхөр гэнэ, дэлгүүр яв, дүүгээ хар. Үгүй бол балбуулна.

Харин тэр нэрийг нь ч санахгүй байгаа жижигхэн эмгэн хэзээ ч биднийг загнадаггүйсэн. Тэдний хашаа байшин бол хүүхэд бидний хувьд хориглолтын цайз.

- Чи тэр бузар эмгэнийд дахиж ороод үзээрэй.

Бидний өвөө эмээ, аав ээж ихэнхи нь чихдэж явахдаа ингэж үглэнэ. Учрыг нь мань мэт яахин ойлгохов. Нэг өдөр нөгөө эмгэний хашаанд Баяраа, Өөжий бид гурав “байлдаж” тоглож байтал, Баяраагийн эмээ тачиг начиг гэж хазганаж ирээд, усаа зөөсөнгүй, өмдөө урсан байна гээд баруун солгойгүй балбав. Баяраа ч нядлуулж байгаа ямаа шиг бархирах нь мэдээж. Уг нь өнөө жижигхэн эмгэн биднийг шийтгүүлж байхад чимээгүйхэн шиг хийж байгаа юмаа үргэлжлүүлээд л зогсдог юм. Сайн харвал уруул нь түргэн түргэн хөдлөөд яалт ч үгүй нэг юм бувтнаад байгаа нь мэдэгддэгсэн. Гэтэл тэр өдөр тэгсэнгүй. Үг дуугүй хүрч ирээд, Баяраагийн эмээгийн гараас бариад авав.
- Тавь, чи муу хар шулмас...
- Чи над шиг шулмас биш байгаа нь энэ муу нялх амьтны буян шүү...
- Үхэж хэвтнээ, чи. Чамаар заалгахгүй...Тавь чи...Үр хүүхдийн заяагүй муу хар шулмас чи битгий надад заах гээд бай...
- Харин тэгээд чи үр хүүхдээ битгий ингэж зовоогооч...
- Бузар эм чи дахиж бидний хүүхдүүдийг хашаандаа оруулаад үзээрэй.
- Тэгнээ, харин чи хүүхэд зодохоо боль...
Бов бор хүүхэн хараа нь захаасаа цагаарчихсан, зовхио яаж даадаг юм болоо гэж бодмоор тэр эмээгийн үрчийсэн нүд тэгэхэд байлдаантай кинон дээр эх орныхоо төлөө танкны өөдөөс ганц гранат бариад гүйж яваа цэрэг шиг л дүрэлзэж байж билээ.

Үнэндээ бид энэ ярианаас юу ч ойлгосонгүй. Баяраагийн эмээ ч амандаа нэг юм үглэж, хялам хялам хийсээр түүнийг чирээд одов. Харин Өөжий бид хоёр удаан тогловол Баяраатай адил хувь тавилан эдлэхээ зөн совингоороо “мэдэрч”, гэр гэрийн зүг гялсхийлээ. Түүнээс хойш тэр цэнхэр өнгөтэй цагаан өлзий хээтэй хашааний хаалга бидэнд дахиж онгойсонгүй. Зуны 3 сар дороо. Хичээл эхэлчихсэн байсан гээд бодохоор 9 сарын сүүлээр юм уу даа.
Лав тэр өдөр, яг л өнөөдрийн энэ дэлэгнэсэн уйлагнасан, үл мэдэг чийг ханхалсан, өчигдөрхөн мөчиртэйгээ амь нэг зууралдаж байсан навчнууд, цавуу нь салчихсан цаас шиг л хийсэн унах өглөө шиг байж билээ. “Цонхолсон” учир бөөнөөрөө гудам руугаа бархиралдан гүйлдэж байтал, тэдний хашаа цэлийтэл нээлттэй, манай тэр хавийн хүмүүс орж гараад л...
- Нөгөө эмгэн чинь үхчихэж...
Үхэл гэдгийг ч сайн ойлгохгүй хирнээ хэрэгт дурлаж үүдээр шагайлаа. Шавар нь энд тэндээ ховхорчихсон намхан байшин нэг л том өрөөтэй. Цэцэрлэгт явж үзээгүй мөртлөө цэцэрлэг л тийм байдаг байх гэж бодов. Төрөл бүрийн чихэр жимсний гоё гялгар том жижиг хайрцаг савнууд, хүүхэлдэй, модон морь, угсардаг шоо, бамбаруушнууд. Ханан дээр нь нямбай гэгч нь нимгэн даавуугаар бүтээсэн эмэгтэй хүүхдийн “палааж”, өмд цамц, өрөөсөн бойтог. Гэнэт чих халуу оргиод явчихлаа.
- Чи энд юу хийж байгаа юм. Хэрэгт дуртай моньд вэ?
Манай яг өөдөөс харсан хашааны Довчин өвгөний гарт миний баруун чих атгаастай. Татах тусам нь би өлмий дээрээ “балетлана”.
- Ёо ёо тавиач ээ, та намайг ингэх эрхгүй шүү...
- Бас олон үгтэй...
- Тавиач ээ, өөрийнхөө хүүхдийг зод...Таныг аавдаа хэлнэ дээ...
- Өө за талийгчийн хүмүүжүүлсэн шавь нарын нэг байх шив.
- Та нар яагаад энэ эмээд дургүй байдаг юм бэ?
- Зүй нь чамайг том хүний өөдөөс цор цор хийсэн гээд шийтгэх байсан юм хуна. Даанч ийм өдөр. Яв гэртээ харь. Ээждээ тусал.
Өөдгүй муу өвгөнийг зүхсээр өвдөх нь намдахгүй байгаа чихээ үрэн гэр лүүгээ гэлдэрлээ. Тэгээд ээждээ тусалсан. Гэхдээ би гайхаад л байлаа. Яагаад тэр олон тоглоомны эзэн тэнд байдаггүй байсан юм болоо гэж...
2009/09/25

Wednesday, September 23, 2009

ӨӨРИЙГӨӨ ҮРЭХГҮЙ АМЬДАРЦГААЯ

Хаашаа ч хамаагүй холбирч,
Тогтсон ч ажилгүй,
Тодорхой зорилгогүй,
Ажиллаад ч байгаа юм шиг
Үгүй ч юм шиг.
Бүтээгээд ч байгаа юм шиг,
Үгүй ч юм шиг.

Ингэж бодоод өөрийнхөө орон зайг дэнсэлж үзлээ. Миний орон зайг хэн ч юугаар ч нөхөж болох тийм газар олон санагдлаа. Тэгвэл би энд юу хийж байгаа билээ гэж бодогдлоо. Хариуд нь харин өнөөдөр бүтэн 1 цаг зарцуулж, бодлоо хувааалцсан нэг хүний үг санаанд орлоо. "Өөрийгөө битгий үр" гэж.
Тэгээд цааш нь бодлоо. Хаана миний орон зайг юугаар ч нөхөж болохгүй орчин байна вэ гэж. Харин тэнд өөрийгөө үрж дууссан ч харамсах зүйлгүй санагдав.

Sunday, September 20, 2009

АНХНЫ ЦАСНААР ТӨРСӨН БОДОЛ

Өчигдөрхөн нэг хүн надад “Хар даа мод ямар гоё шарлаа вэ, яг л уйлж байгаа юм шиг навчис нь унаад л, намар болж дээ” гэж хэлсэн юм. Навчис үнэхээр тансаг шар өнгөний хослол байлаа. Би "зураач байсан бол зурахгүй юу" гэж хариулж билээ. Гэтэл тэр тансаг шар навчис анхны цасыг хүлээж хамаг бүхнээрээ гэрэлтэж байсан нь тэр байжээ. Харин цас сэтгэл шиг цагаахан өнгөөрөө хорвоо дэлхийг тэр чигээр нь уяраан бүрхэв. Удаан эзгүй байсан цасыг хүн бүхэн үгүйлэн санаснаа гайхна. Эзгүй байх хооронд нь энэ хорвоод хүмүүний амьдралын жаргал зовлон ээлжлэн эргэлдсээр сайн муу бүхэн хуралдсаар зөндөөн их болжээ. Харин цас хар санаа, уур бухимдал, зовлон гунигийг юу ч үгүй угааж өгөхөөр улам хүчтэй будран орно.

Wednesday, September 16, 2009

ВИТИЛИГО

Витилиго өвчнийг хэрхэн анагаах талаар хүмүүстэй мэдээлэл солилцох үүднээс энэ зүйлийг бичиж байна. Бизнетворкоор танилцсан танилууд маань овоо мэдээлэл өгч байна. Харин энэ удаа миний блогийг уншдаг нөхдөөсөө мэдээлэл солилцох тусламж хүсэж байна.
Би хүүгээ монголд байгаа бүх л эмнэлэгүүд, эмч домч нарт үзүүлсэн. Тэгээд түрх гэсэн болгоныг нь л түрхсэн. Янз бүрийн тоснууд, мелагинин гээд эхийн эхсээс гаргасан бүтээгдэхүүн, цөцгий, билүүний баас,бас нэг хятад эмчид үзүүлээд ургамлын ханд авч түрхсэн. Цус төлжүүлэх юмнууд хэрэглэсэн. Зөндөөн мөнгө зарсан. Ямар ч үр дүн гараагүй. Тэгээд дараа нь цуглуулсан мэдээллүүддээ үндэслээд өөрөө эмчилж эхэлсэн.

Tuesday, September 8, 2009

ЖИНГИЙН ЦУВАА

ЖИНГИЙН ЦУВАА

Жингийн цуваа гүвээ даваад одлоо

Жирэм сүлжиж суугаа бүсгүйн нүд нулимастай

Үүлс зангирсан нутгийн тэнгэр ууртайхан

Үүрээ орхиод ниссэн тогрууны дэгдээхий уйтайхан

Сүүгэл хөх манан гуниг даалгүй сарниж

Сүүдэрт талын чулуу нулимс даалгүй бутрав

Салхи бүдчиж үүлс уруудаад

Сарнайн дэлбээ хумичихав аа

Бодолгүйхэн хайраа харамлаа нь үгүй өгсөн

Ботгон нүдэт Сүндэрьяа гэрээ санаад явчихав

Өвөр арын модны болсон жимсээр дүүргэсэн

Үйсэн гэртэй бортогыг минь авахаа мартаад буцчихав

Буугаад мордох тавиланг өрөвдөө нь үгүй ширвэсэн

Буянд цадаагүй орчлонг аргадаж нэг дуулахаас даа

Сүүмэн сүүмэн буцсан жингийн тэр л цуваанд

Сүүтэн сүүтэн буусан гунигаа дайгаад явуулахаас даа.

Б.Ичинхорлоо

Saturday, August 22, 2009

Хүний орчлон хөлгүй далай шиг уужим.
Алдаж оносон минь тоймгүй олон ч
Алхам бүрийг минь хэмжих дэнс үгүй
Дэнслээд өгөе хэмээн хэн нэгэн гуйсан ч
Дэндүү сэхүүн занг минь давах нь үгүй.
Алдсан оносон минь хэнд ч хамаагүй хорвоод
Амьдралын түмэн нугачаанд
унаж босож мацсаар
Агуу их Маргааш өөд зүтгэнэ.



Sunday, August 9, 2009

ХҮҮДЭЭ


Гурван нас ч хүрээгүй нялх амьтан чамайгаа
Гулдарч чирсээр Гандангийн дэнж рүү өгслөө
Бурханы зүг өөд хүн өөрөө явж очдог шүү, үр минь
Бусад замынх нь чулууг ээж нь насан туршдаа түүнээ...

Ц.Хулан

Wednesday, July 29, 2009

ЖУЛИЯГИЙН НУЛИМС



Би Хөөрхий муу эрх Жулиягаа арай л дэндүүлчих шиг боллоо. Манайхан бүгд лагерьт гараад би Жулияг өдөрт ганцааранг нь орхихгүй гээд ээжийнд аваачаад тавьчихсан юм. Гэтэл орхиод явсан орой үүднээс салахгүй хэвтээд байна гэж дуулдаж байсан юм. Тэр ерөөсөө дэндүү эрх нохой, жаахан хал үзэг гээд бид тоохгүй байсныг яана гээч. Гэтэл 7 хоног гайгүй байж байснаа өчигдөр орой /10 дахь хоног/ ээж гэнэтхэн “Нохой чинь ширээн доогуур уйлаад хэвтээд байна. Хоол ч идэхгүй байна” гэсэн мессеж ирүүлдэг байгаа.

Monday, July 27, 2009

НАВЧСЫН СЭРЧИГНЭЭН ЮУ ӨГҮҮЛЭВ

Ойн цоорхойд энэ тэрхэн зүйлийг эргэцүүлэн хэвтэхэд
Моддын чөлөөгөөр тэнгэр шагайж, бодлыг минь тольдоно.

Навчсын сэрчигнээн найрал хөгжим мэт уянгатай.
Намайг,
Бас энэд байгаа бүх хүмүүсийг уяраан аргадаж,
Сэтгэлийг минь хөглөх шиг.

Тэр гайхамшигт чимээг эс сонсвол эдгээр модод дэндүү дүнсгэр,
Дэндүү уйтгартай.

Навчсын сэрчигнэх чимээг сайн чагнавал өөр өөрийн гэсэн өнгө аястай л байгаа даа. Мод бүхэн сонин түүхтэй, мөчир бүхэн навч бүхэн өөрийн гэсэн хөг аялгуутай байгаа даа. Энэ модод хэдэн жил болсон бол. Хөөрхий энэ моддыг хэн ч сонсдоггүй болов уу эсвэл өөрсдөө хоорондоо бас сэтгэл санаагаа хуваалцдаг болов уу. Тэр нь бидэнд даанч нууц юм даа.

Хүн гэдэг амьтан дотоод сэтгэлээ илэрхийлж, бие биенээ ойлгож, баяр хөөр, зовлон гунигаа хуваалцаж чаддаг нь юутай их аз заяа вэ хэмээн бодсоор би унтахаар шийдлээ. Модод зүүдэнд минь нууцаа дэлгэхгүй байгаа даа гэж найдсандаа тэр шүү дээ...

Унтаж сэрээд зүүдээ санахыг хичээлээ. Модод зүүдэнд минь салхины тухай өгүүлсэн байлаа...

Өөр бас зөндөөн нууцаасаа модод надад ярьсаан...

Тэр тухай дахин дахин бодож үзлээ. Гэтэл тэр бүхнийг батлах гэсэн мэт яг миний дэргэд нэг содон ургасан мод байх юм. Тэр мод ганцаараа ганцхан талдаа мөчиртэй нөгөө талдаа юу ч үгүй. Яагаад ийм сонин байгаа юм бол. Наран зүгт тэмүүлж мөчирүүд нь ургаж дээ гэж бодтол бусад моднууд зүв зүгээр байлаа.

Tuesday, June 30, 2009

ЭХ ШУВУУНЫ ТАВИЛАН


Шувууд нутгаа зорин нисэж явна.

Үдлэхээр буусан нэгэн нууранд

Өвчинд шаналсан бяцхан дэгдээхий хоцров.

Үрээ орхиж чадалгүй эх нь бас үлдэв.

Дагаад нисэж чадахгүй ижил нөхдийнхөө араас

Даллан далласаар хоцров.

Хүсэл бүхэн биелдэггүй хэмээн

Хүний нутгийн нууранд уйлж дуулж үлдэв.

Харин тэр нуурынхан

Xалуун сэтгэлээр угтав.

Хөөрхий дэгдээхийгээ өргөж

Харийн нутагт дассан ч

Шувуудын хамт түүний сэтгэл

Нисэн одсон байлаа.